Wojewoda Śląski Interweniował!
Wojewoda Śląski w końcu rozwiał wszystkie wątpliwości w sprawie Marcina Janoty…
Sprawa wygaśnięcia mandatu radnego Marcina Janoty wzbudziła wiele kontrowersji i dyskusji wśród mieszkańców Siemianowic Śląskich. Jest to przykład skomplikowanej sytuacji prawnej i politycznej, która ostatecznie doprowadziła do zarządzenia zastępczego Wojewody Śląskiego. Marcin Janota jest radnym Miasta Siemianowic Śląskich w kadencji 2024-2029, reprezentując komitet wyborczy SMS (Stowarzyszenie Mieszkańców Siemianowic).
Podstawa Prawna i Tło Sprawy
Problem z mandatem Marcina Janoty wynikał z naruszenia przepisów ustawy o samorządzie gminnym, a konkretnie art. 24f ust. 1, który stanowi, że radny nie może prowadzić działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy ani zarządzać taką działalnością. W przypadku, gdy radny przed rozpoczęciem wykonywania mandatu prowadził taką działalność, ma obowiązek zaprzestać jej prowadzenia w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania. Niewypełnienie tego obowiązku stanowi podstawę do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 383 Kodeksu wyborczego.
Marcin Janota, pełniąc funkcję radnego oraz przewodniczącego klubu SMS w Radzie Miasta, jednocześnie zajmował stanowisko w Zarządzie Siemianowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej (SSM). Jak wynika z akt rejestrowych, Janota objął funkcję członka zarządu SSM z dniem 1 października 2023 roku i pełnił ją do 23 września 2024 roku. Ślubowanie jako radny złożył 6 maja 2024 roku. Oznacza to, że trzymiesięczny termin na zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy upłynął dla niego 6 sierpnia 2024 roku. Radny nie wywiązał się z tego obowiązku, ponieważ pełnił funkcję członka zarządu SSM do 23 września 2024 roku.
Działalność Siemianowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej (SSM)
Wojewoda Śląski uznał, że Siemianowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadziła działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia Gminy Siemianowice Śląskie.
- Prowadzenie Działalności Gospodarczej przez Spółdzielnię:
- Podstawowa działalność spółdzielni mieszkaniowej, polegająca na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych jej członków, stanowi działalność gospodarczą, co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych i Sądu Najwyższego.
- Fakt, że celem spółdzielni nie jest osiąganie zysku (działalność „not for profit”), nie zmienia jej gospodarczego charakteru.
- Wykorzystanie Mienia Gminy:
- SSM korzystała z mienia Gminy Siemianowice Śląskie na podstawie umowy dzierżawy gruntowej przy ulicy Wyzwolenia 20, która obowiązywała od 1 maja 2022 roku do 30 kwietnia 2025 roku.
- Dodatkowo, SSM bezumownie korzystała z nieruchomości gruntowych należących do Gminy Siemianowice Śląskie, położonych w rejonie ulicy Bohaterów Westerplatte 20, od 31 maja 2018 roku do 2 grudnia 2024 roku, kiedy to została zawarta umowa dzierżawy na te nieruchomości.
- Wojewoda podkreślał, że „wykorzystywanie” mienia komunalnego odnosi się do wszystkich przypadków korzystania, niezależnie od tego, czy ma podstawę prawną, jest stałe czy jednorazowe, odpłatne czy nieodpłatne. Nie ma znaczenia, czy radny odniósł z tego korzyści, ponieważ decydujący jest sam fakt korzystania z mienia.
Działania Wojewody i Reakcja Rady Miasta
W związku z potencjalnym naruszeniem prawa, Wojewoda Śląski 14 października 2024 roku wystosował żądanie wygaszenia mandatu Marcina Janoty do Rady Miasta. Sprawa została skierowana do Rady Miasta, która miała podjąć stosowną uchwałę.
- Bojkot Sesji i Odmowa Uchwały: Zamiast rozpatrzyć sprawę zgodnie z przepisami, część radnych zdecydowała się na bojkot sesji 25 października 2024 roku, co uniemożliwiło jej przeprowadzenie z powodu braku kworum. Wśród nieobecnych było 15 radnych z klubów PO, KO, SMS oraz kilku radnych niezależnych.
- Na posiedzeniu 31 października 2024 roku radni Platformy Obywatelskiej, Koalicji Obywatelskiej oraz klubu SMS zagłosowali za odmową wygaśnięcia mandatu Janoty, bez dogłębnego przeanalizowania sprawy. Co więcej, na wniosek jednego z radnych, zakazano nawet dyskusji na ten temat, co wywołało oburzenie mieszkańców i części Rady. Projekt uchwały nie był rozpatrywany przez komisje, a na sesji nie prowadzono nad nim dyskusji.
- Wojewoda stwierdził, że argumentacja Rady Miasta (że Janota nie jest zatrudniony w SSM i nie prowadzi działalności gospodarczej) nie uzasadniała odstąpienia od wygaszenia mandatu, ponieważ bycie członkiem zarządu spółdzielni prowadzącej działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego jest wystarczającą przesłanką.
Ostateczna Decyzja Wojewody – Zarządzenie Zastępcze
Po wielokrotnych opóźnieniach i politycznych przepychankach Wojewoda Śląski 6 lutego 2025 roku wezwał Radę Miasta do podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu Janoty w terminie 30 dni. Wezwanie doręczono 6 lutego 2025 roku, więc termin upłynął 8 marca 2025 roku. Wobec braku podjęcia uchwały przez Radę Wojewoda był zobowiązany do wydania zarządzenia zastępczego.
Przed wydaniem zarządzenia zastępczego, Wojewoda umożliwił Marcinowi Janocie złożenie wyjaśnień, co nastąpiło 18 kwietnia 2025 roku.
- Argumenty Marcina Janoty i Ich Oddalenie:
- Janota twierdził, że nie było jego zamiarem naruszenie przepisów, a SSM nie prowadzi działalności gospodarczej, lecz statutową i niezarobkową. Wojewoda oddalił ten argument, powołując się na orzecznictwo sądowe, które jasno wskazuje, że działalność spółdzielni mieszkaniowej jest działalnością gospodarczą, nawet jeśli nie jest nastawiona na zysk.
- Janota wskazywał, że nie podejmował samodzielnie decyzji jako członek zarządu, a korzystanie z nieruchomości gminnych wynikało z umów zawartych przed objęciem przez niego funkcji i było niezależne od niego, a on sam nie miał o tym informacji. Wojewoda uznał te okoliczności za bez wpływu na ocenę. Dla naruszenia zakazu wystarczające jest, że radny zarządzał działalnością gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminy, a brak wiedzy lub intencji radnego nie usprawiedliwia naruszenia. Zakaz ten ma charakter antykorupcyjny i ma na celu zapobieganie sytuacjom, które mogą podważać zaufanie do prawidłowego funkcjonowania władzy.
- Radny powoływał się także na zasadę proporcjonalności, porównując korzystanie z gruntu dzierżawionego przez spółdzielnię do korzystania z dróg publicznych. Wojewoda odrzucił to porównanie, wskazując, że dzierżawa jest bezpośrednim korzystaniem z mienia, podczas gdy drogi publiczne są dostępne na zasadzie powszechnej dla wszystkich członków wspólnoty samorządowej.
- Wojewoda odnotował, że brak zastrzeżeń co do członkostwa Janoty w Zarządzie Spółdzielni w poprzedniej kadencji nie oznacza zmiany interpretacji przepisów, ponieważ Wojewoda nie posiadał wcześniej informacji o naruszeniu zakazu.
Wobec bezskutecznego upływu terminu, Wojewoda Śląski wydał zarządzenie zastępcze stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego Marcina Janoty. O konieczności wydania zarządzenia zastępczego powiadomiono również Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Potencjalne Konsekwencje Prawne i Znaczenie Sprawy
Nieobecność radnych na sesji oraz ich celowe unikanie głosowania mogą nieść konsekwencje prawne. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, radny ma obowiązek uczestniczyć w obradach Rady Miasta. W skrajnych przypadkach, jeśli radni permanentnie uchylają się od wykonywania swoich obowiązków, może zostać wobec nich zastosowana sankcja w postaci obniżenia diet lub nawet wnioskowanie o ich odwołanie. Dodatkowo Rada Miasta ma ustawowy obowiązek rozstrzygnięcia wniosku Wojewody. Jeżeli tego nie zrobi, sprawa może trafić do organów nadzorczych i sądu administracyjnego, a w najgorszym przypadku władze centralne mogą rozwiązać Radę Miasta i zarządzić nowe wybory, jeśli zostanie wykazane, że jej członkowie działali w sposób sprzeczny z prawem i rażąco naruszali swoje obowiązki.
Przypadek Marcina Janoty to nie tylko kwestia złamania przepisów, ale także przykład, jak polityczne układy mogą wpływać na funkcjonowanie Rady Miasta. Podkreśla on, jak istotne jest pilnowanie, by radni działali w interesie mieszkańców, a nie partykularnych grup czy politycznych sojuszy. Mieszkańcy Siemianowic Śląskich mają prawo oczekiwać transparentnych działań i przestrzegania prawa przez swoich reprezentantów.
Zarządzenie zastępcze Wojewody podlega zaskarżeniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach przez Radę Miasta Siemianowic Śląskich oraz Marcina Janotę w terminie 30 dni od dnia doręczenia.
Autorzy: zespół redakcyjny ForumSiemiona.pl – łączymy doświadczenie dziennikarskie, merytoryczną rzetelność i optymalizację pod kątem wyszukiwarek. Masz własne wideo lub inne informacje? Napisz do nas: AdminForumSiemiona@proton.me
Chcesz wiedzieć więcej o sprawach ważnych dla NGO z Siemianowic Śląskich? Dołącz do naszej społeczności na Forum Siemiona! Dyskutuj, komentuj i bądź na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w naszym mieście. 📢 Odwiedź Forum Siemiona i dołącz do Strefy NGO już teraz!
