📘 Program "Działaj Lokalnie" – Kompendium dla Organizacji Pozarządowych

Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat programu "Działaj Lokalnie", które pomogą twojej organizacji pozarządowej skutecznie aplikować o finansowanie i realizować projekty lokalne.

🔹 Podstawowe informacje o programie

Program "Działaj Lokalnie" powstał w 2000 roku i jest przedsięwzięciem Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (PAFW). Od początku realizowany jest przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce (ARFP). Głównym celem programu jest wspieranie i aktywizowanie lokalnych społeczności na terenach wiejskich i w małych miastach poprzez projekty obywatelskie, które służą pobudzaniu aspiracji rozwojowych, poprawie jakości życia oraz przyczyniają się do budowy kapitału społecznego.

Program funkcjonuje w formule zdecentralizowanej – konkursy grantowe prowadzone są lokalnie przez sieć Ośrodków Działaj Lokalnie (ODL), działających obecnie na terenie ponad 670 gmin w całej Polsce. Jest to jedyny ogólnopolski program, w którym dotacje przyznawane są na poziomie lokalnym, co pozwala lepiej odpowiadać na rzeczywiste potrzeby danej społeczności.

Dotychczas w realizację ponad 15 tysięcy projektów zaangażowanych było blisko 7 milionów uczestników, w tym ponad 260 tysięcy wolontariuszy.

🔹 Kto może ubiegać się o dotację

Organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną:

• Fundacje

• Stowarzyszenia zarejestrowane w KRS

• Kluby sportowe zarejestrowane w ewidencji Starosty Powiatowego

• Koła gospodyń wiejskich wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonego przez ARiMR

Z możliwości aplikowania wyłączone są:
fundacje Skarbu Państwa i ich oddziały, spółdzielnie socjalne i mieszkaniowe, stowarzyszenia samorządów lokalnych, Lokalne Grupy Działania i Lokalne Grupy Rybackie, Lokalne i Regionalne Organizacje Turystyczne oraz związki stowarzyszeń.

Grupy nieformalne

Grupa nieformalna to minimum 3 osoby fizyczne, które mogą aplikować o środki na trzy sposoby:

• za pośrednictwem organizacji pozarządowej

• za pośrednictwem instytucji publicznej (np. ośrodek kultury, OPS, biblioteka)

• samodzielnie, jako tzw. Inicjatywa Działaj Lokalnie (po uzyskaniu zgody ODL)

Wszystkie podmioty muszą mieć siedzibę i planować działania na terenie objętym zasięgiem lokalnego Ośrodka Działaj Lokalnie, czyli w miejscowościach do 20 tysięcy mieszkańców.

🔹 Proces aplikowania

Harmonogram i terminy

Nabory wniosków prowadzone są zazwyczaj raz w roku, a ich terminy różnią się w zależności od ODL:

• Większość ODL ogłasza nabory w pierwszej połowie roku kalendarzowego

• Przykładowe terminy na rok 2025:

  • 1–31 marca (Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej)

  • 17 marca–18 kwietnia (CRIS)

  • do 21 kwietnia (Żywiecka Fundacja Rozwoju)

Sposób składania wniosków

Wnioski należy składać wyłącznie za pośrednictwem generatora wniosków online:
👉 https://generatorspoleczny.pl
Generator służy również do monitoringu realizacji projektu – od wypełnienia wniosku, poprzez ocenę, podpisanie umowy, po złożenie raportu.

Dokumenty niezbędne do aplikowania

Na stronach ODL dostępne są:

• Regulamin konkursu grantowego

• Wzór wniosku dla organizacji pozarządowych

• Wzór wniosku dla grup nieformalnych działających z patronem

• Wzór wniosku dla inicjatywy Działaj Lokalnie

🔹 Finansowanie

Wysokość dotacji

Maksymalna kwota dotacji dla jednego projektu wynosi zazwyczaj 6 000 zł.
Pula środków różni się w zależności od ODL, np.:

• 61 000 zł (Żywiecka Fundacja Rozwoju)

• 59 000 zł (CRIS)

• 57 500 zł (Stowarzyszenie Kaczawskie)

• 215 000 zł (Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej)

Źródło finansowania

Środki przekazywane są do ODL przez PAFW, a dodatkowo każdy ODL pozyskuje fundusze od:

• samorządów,

• firm,

• mieszkańców (np. kampanie 1,5%).

🔹 Realizacja projektów

Czas trwania

Projekty realizowane są zazwyczaj przez okres od 4 do 6 miesięcy.
Przykładowy harmonogram na 2025 rok: 1 kwietnia – 30 listopada 2025 r.

Tematyka projektów

Dofinansowane inicjatywy mogą dotyczyć m.in.:

• Kultura i tradycja

• Edukacja

• Zdrowie

• Ekologia

• Sport i rozwój osobisty

• Turystyka

• Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

Wspólnym mianownikiem wszystkich projektów jest lokalna aktywność, samoorganizacja i reagowanie na lokalne potrzeby.

🔹 Ścieżki tematyczne

W ramach programu dostępne są specjalne ścieżki:

• Młodzi działają lokalnie

• Dialog międzykulturowy w działaniu

• Działaj ekologicznie (z WWF Polska)

• KGW Działają Lokalnie – dedykowana Kołom Gospodyń Wiejskich

🔹 Rola Ośrodków Działaj Lokalnie (ODL)

ODL to organizacje pozarządowe wyłaniane w konkursach przez ARFP. Obecnie działa ich 78 i obejmują 673 gminy. W każdym województwie działa co najmniej 2 ODL.

ODL:

• ogłaszają i prowadzą lokalne konkursy grantowe

• szkolą i doradzają

• wspierają tworzenie i rozliczanie projektów

• wspierają rozwój wolontariatu

• pozyskują dodatkowe środki

🔹 Promocja i komunikacja projektów

Beneficjenci są zobowiązani do:

• informowania o źródle finansowania

• używania logotypów programu

• promowania projektu w mediach lokalnych i społecznościowych

ARFP organizuje konkurs "Opowiedz…", w którym nagradzane są najciekawsze formy komunikowania projektów.

🔹 Wsparcie dla wnioskodawców

Ośrodki oferują:

• konsultacje wniosków

• szkolenia i warsztaty

• indywidualne doradztwo

• pomoc w przygotowaniu i rozliczeniu projektów

📍 Lista ODL i ich dane kontaktowe:
👉 https://dzialajlokalnie.pl/zasieg-programu/

📝 Wnioski końcowe

Program „Działaj Lokalnie” to cenne narzędzie dla organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, które chcą działać na rzecz społeczności lokalnej.

Aby zwiększyć szanse na uzyskanie dotacji:

• Sprawdź, czy Twój teren objęty jest działaniem ODL

• Zapoznaj się z regulaminem

• Skonsultuj projekt z ODL

• Wypełnij wniosek odpowiadający na lokalne potrzeby

• Zadbaj o angażowanie mieszkańców

Dzięki programowi „Działaj Lokalnie” NGO mogą rozwijać się, budować partnerstwa i skutecznie odpowiadać na lokalne wyzwania.